De Ardennen vormen een bosrijk laaggebergte in oostelijk België (deel van Wallonië).
Maar ze strekken zich ook uit in Noord-Luxemburg en een klein stukje aangrenzend Frankrijk. Het is de westelijke uitloper van het Rijnlands leisteenplateau, een massief van leisteen, waartoe ook de Eifel, Hunsrück en de Taunus behoren. Het gebergte is een overblijfsel van de hercynische orogenese en werd 390 tot 300 miljoen jaar geleden gevormd.
Begrenzing
in het midden van de afbeelding de grensoverschrijdende hooglanden van de Ardennen en de Eifel, beperkt door Maas, Semois, Moezel, Rijn. Er bestaan twee indelingen ten aanzien van welk gebied precies tot de Ardennen behoort.
De ene betreft een geologische indeling. Hierbij gaat het om het eigenlijke Ardense heuvelland. De grenzen hiervan worden min of meer gevormd door de rivier de Vesder en het daarboven gelegen Land van Herve in het noorden en de rivier de Semois en het daaronder gelegen Belgisch-Lotharingen (ook wel Gaume genoemd) in het zuiden. De westgrens betreft de schisteuze depressies van de Fagne en de Famenne en de oostgrens de Eifel.Tussen de Fagne-Famenne en de Ardennen ligt een slechts enkele kilometers brede kalksteenformatie, de Calestienne.
De andere is een toeristische en cultureel-landschappelijke indeling, de ruime opvatting. Hierbij worden als pars pro toto ook de gebieden rondom het eigenlijke Ardense heuvelland tot de Ardennen gerekend zoals de Condroz, de Fagne en de Famenne, de Gaume of Belgisch-Lotharingen, het Land van Herve en de Voerstreek.
De grenzen van deze 'ruime' Ardennen liggen bij de rivieren de Maas en de Samber in het westen, de Franse Maas bij Sedan in het zuiden, de Eifel in het oosten en het Nederlandse Zuid-Limburg in het noorden. Kort gezegd verstaat men er het hele Belgische grondgebied ten zuiden van de Samber en de Maas onder.
Algemene beschrijving
Men onderscheidt een hoger gedeelte en een lager gedeelte in de Ardennen, de Hoge en de Lage Ardennen. De Hoge Ardennen liggen ten noorden van de Ourthe; hier vindt men dan ook de hoogste toppen die tot ver over de zeshonderd meter kunnen reiken. Zo is de hoogste heuvel de in de Hoge Venen gelegen Signaal van Botrange (694 meter). De op een na hoogste top is de Baraque Michel van 674 meter.Een andere top is de in het noorden van de provincie Luxemburg gelegen Baraque de Fraiture (652 meter). De Lage Ardennen liggen in het zuidwesten, in het zuiden van de provincies Henegouwen, Namen en Luxemburg alsmede in het aangrenzende Frankrijk. De heuvels zijn over het algemeen nooit hoger dan vijfhonderd meter. Talloze kleine rivieren ontspringen in het Ardense heuvelland, zoals de Amblève, de Ourthe en de Semois. In een aantal daarvan zijn stuwmeren aangelegd zoals onder andere bij Eupen en Robertville.
Klimaat
De afstand tot de zee en het reliëf hebben een duidelijke invloed op het klimaat. De hoogteligging zorgt voor stuwingsneerslag. Er valt in de hoogste delen dan ook zo'n 1400 mm neerslag per jaar, tegenover 800 mm in laag België. In de hoogste delen van de Ardennen is de jaartemperatuur een kleine 5°C lager dan in laag België. In de wintermaanden is het vaak een sneeuwrijk gebied. Een sneeuwlaag van 50-60cm is geen uitzondering. In strenge winters met veel neerslag is op de Hoge Venen een sneeuwlaag van 70 cm niet uitgesloten. Er zijn dan ook skipistes en loipes. Maar door de relatieve nabijheid van de zee in combinatie met de overheersende zuidwestenwind, kan er zich geen stabiel sneeuwdek vormen.
Ontstaan
De kalkstenen die we in de Ardennen aantreffen zijn in zee ontstaan. Ongeveer 400 miljoen jaar geleden botsten de continenten Laurentië en Baltica met elkaar, waarbij een gebergte ontstond en de kalksteen omhoog geduwd werd. Dit gebergte erodeerde langzaamaan totdat zo'n 250 miljoen jaar geleden bij de vorming van Pangaea het huidige Afrika zich tegen het huidige Europa drukte en er een nieuw gebergte ontstond. Toen Pangaea langzaamaan uiteenviel en Noord-Amerika naar het westen afdreef, ontstond opnieuw een zee en kwamen de Ardennen gedeeltelijk weer onder water te liggen, waarna het gebergte snel erodeerde. Het gebied werd weer omhoog gedrukt doordat Afrika zich langzaam maar zeker tegen Europa aandrukte. Bij het versmelten van het Iberisch Schiereiland en de Adriatische plaat met Europa ontstonden de Pyreneeën en de Alpen. Behalve de vorming van deze gebergten werd het achterliggend land ook omhoog gedrukt, waardoor rivieren zich begonnen in te snijden. Hierdoor ontstond het huidig heuvellandschap van de Ardennen.
Hotels in de Ardennen zoeken
De Ardennen op kaart