Brazzaville is de hoofdstad van de Republiek Congo en ligt aan de rivier de Kongostroom, recht tegenover Kinshasa, de hoofdstad van het buurland Congo-Kinshasa. De stad zelf heeft zo'n 650.000 inwoners (2004), de agglomeratie 1.174.000.
De stad werd in 1880 gebouwd en is genoemd naar Pierre Savorgnan de Brazza, een tot Fransman genaturaliseerde ontdekkingsreiziger van Italiaanse origine.
In 1944 organiseerde Brazzaville een vergadering van de vrije Franse staten en vertegenwoordigers van de Afrikaanse kolonies van Frankrijk. De resulterende Verklaring van Brazzaville was bedoeld om de band tussen Frankrijk en zijn Afrikaanse kolonies na de Tweede Wereldoorlog opnieuw te definiëren.
Voor meer informatie zie ook onder de kaart
Tot de jaren '60 werd de stad verdeeld in Europees (het centrum van de stad) en Afrikaans (Poto-Poto, Bacongo en Makélékélé) getinte secties. Zij is vaak het terrein van regionale conflicten geweest, waaronder conflicten tussen rebellen en overheid en tussen strijders uit de Republiek Congo, de Democratische Republiek Congo, en Angola.
Om onderscheid te maken tussen de beide Congo's wordt de Republiek Congo soms Congo-Brazzaville genoemd, tegenover Congo-Kinshasa (de Democratische Republiek Congo, die vanaf 1971 tot 1999 als Zaïre bekendstond, en waarvan de hoofdstad Kinshasa is).
De stad is een "commune" die van de andere gebieden van de republiek gescheiden is; het wordt omringd door de regio Pool.